🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾   

စိုက်ပျိုးရေးနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သော စာရေးသူတို့နိုင်ငံတွင် သီးနှံမျိုးစုံကို ရာသီမရွေး စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းသည်နှင့်အညီ သင့်တော်ရာဒေသမှာ ရာသီအလိုက် သင့်တော်ရာ လယ်ယာသီးနှံများကို စိုက်ပျိုးမြဲဖြစ်ပါသည်။ စပါးသီးနှံကို မိုးနှင့် နွေရာသီ၊ နှမ်းလျင်၊ မြေပဲ၊ နေကြာ၊ ပဲတီစိမ်းသီးနှံတို့ကို မိုးဦး၊ မိုးနှောင်းနှင့် မိုးကြိုရာသီ၊ ကုလားပဲ၊ မတ်ပဲ၊ ပဲလွမ်း၊ ထောပတ်ပဲစသည်တို့ကို ဆောင်းရာသီတို့တွင် စိုက်ပျိုးသည်။ ပဲစင်းငုံသီးနှံကို မိုးရာသီတွင် စိုက်ပျိုးပြီး ချည်မျှင်ရှည်ဝါသီးနှံကို မိုးနှောင်းနှင့် မိုးကြိုရာသီ တို့တွင် အဓိကစိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြောင်းလေ့လာသိရှိရပါသည်။ စက်တင်ဘာလသည် မိုးနှောင်းရာသီသီးနှံများကို စိုက်ပျိုးသည့်ရာသီဖြစ်သည်။ ဆည်ရေ၊ သွင်းရေဖြင့် စိုက်ပျိုးခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ ရွာသွန်းသည့်မိုးရေကိုသာ အားကိုးပြီး ယာမြေများမှာ စိုက်ပျိုးလျက်ရှိသည်ကို တွေ့မြင်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါသည်။စက်တင်ဘာလအတွင်း မိုးရွာသွန်းနိုင်မှုကိုအတွေ့အကြုံအရ မျှော်မှန်းရလျှင် သြဂုတ်လတွင် ရွာသွန်းသည့်နီးပါး မိုးရွာသွန်းနိုင်ကြောင်း၊ အချို့ဒေသတွင် သြဂုတ်လ၏ တစ်ဆခွဲခန့် ရွာသွန်းနိုင်သေးကြောင်း မှတ်တမ်းများအရ သိရှိရပါသည်။  

၁။မိုးနှောင်းယာသီးနှံများအတွက်

-------------------------------------  

ပဲမျိုးစုံသီးနှံအတွက် ပဲမြစ်ဖုမြေသြဇာ  

-------------------------------------------  

၂။ မိုးစပါးသီးနှံအတွက်  

--------------------------  

(က) ပင်ပိုင်းကြီးထွားကာလစပါးခင်းများအတွက်  

-------------------------------------------------------  

ပင်ပိုင်းကြီးထွားသည့် ကာလအတွင်းရောက်ရှိနေသည့် စပါးခင်းများအတွက် ဆောင်ရွက်သင့်သည်များကို ဦးစွာအသိပေးလိုသည်။ (၁) ကောက်စိုက်ပြီးတစ်ပတ်အတွင်း မဖြစ်မနေ ကောက်ပင်ဖာသင့်သည်။ (၂) ကောက်စိုက်ပြီး ၁၄ ရက်အတွင်းနိုက်ထရိုဂျင်၊ ဖော့စ်ဖားရပ်နှင့် ပိုတက်စီယမ်ဓာတ်မြေသြဇာများကို ကျွေးပေးသင့်ပါသည်။ (၃) ကောက်စိုက်ပြီး ၂၃ ရက်မှ ၂၇ ရက်သားတွင်မူ ယူရီးယားဓာတ်မြေသြဇာကို ကျွေးပေးသင့်ပါသည်။ အကြောင်းမှာ စပါးအပင်ပွား လှိုင်လှိုင်ပွားသည့်အချိန်ဖြစ်၍ ဖြစ်ပါသည်။ပင်ပိုင်းကြီးထွားသည့် ကာလသည် အထွက်မိတ်ဖက်တစ်ခုဖြစ်သော စပါးနှံအရေအတွက် (Panicles per unit area)တိုးပွားများပြားစေရေးကို အဆုံးအဖြတ်ပြုသဖြင့် ဖော်ပြပါလုပ်ငန်းများအပြင် ပေါင်းမြက်ကင်းစင်ရေး၊ ပိုးမွှားရောဂါကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းများကိုပါ ဆောင်ရွက်ရန်တိုက်တွန်းလိုပါသည်။  

(ခ)မျိုးပွားပိုင်းကာလ စပါးခင်းများအတွက်  

------------------------------------------------  

မျိုးပွားပိုင်းကြီးထွားသည့် ကာလအတွင်း ရောက်ရှိနေသည့် စပါးခင်းများအတွက် ဆောင်ရွက်သင့်သည်များကို ဆက်လက်အသိပေးလိုပါသည်။ (၁) သက်လျင်စပါးမျိုးများတွင် ကောက်စိုက်ပြီး ၃၃ ရက်မှ ၃၇ ရက်၊သက်လတ်စပါးမျိုးများတွင် ကောက်စိုက်ပြီး ရက် ၄၀ မှ ၄၄ ရက်တို့သည် အနှံသန္ဓေတည်စအချိန် (တစ်နည်း) မှို့ကပ်စအချိန် ဖြစ်သည်။ ယူရီးယားဓာတ်မြေသြဇာကို ကျွေးပေးသင့်ပါသည်။မျိုးပွားပိုင်းကြီးထွားသည့် ကာလသည် အထွက်မိတ်ဖက်တစ်ခုဖြစ်သော စပါးတစ်နှံတွင် ပါဝင်သည့် အစေ့အရေအတွက် (Grains per panicle) များရေးကို အဆုံး အဖြတ်ပြုသဖြင့် ပေါင်းမြက်ကင်းစင်ရေး၊ ပိုးမွှားရောဂါကာကွယ်ရေး လုပ်ငန်းများကိုပါ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရန် တိုက်တွန်းလိုပါသည်။  

(ဂ) မျိုးစေ့ထုတ် စပါးစိုက်ခင်းများအတွက် နှိုးဆော်ချက်  

--------------------------------------------------------------  

သာမန်စိုက်ခင်းများ မဟုတ်သည့် စီးပွားဖြစ် မျိုးသန့်မျိုးစေ့ (Certified Seed) မျိုးစေ့ထုတ်စိုက်ခင်းနှင့် ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုး မျိုးသန့် (Good Seed) မျိုးစေ့ထုတ်စိုက်ခင်းများ စသည့် မျိုးစေ့ထုတ်စိုက်ခင်း (Seed Production Field) အားလုံးအတွက် သီးသန့်အသိပေးနှိုးဆော်လိုသည်များ ရှိပါသည်။ (၁) ပင်ပွားအများဆုံးထွက်ချိန်၌ မျိုးကွဲများကို နုတ်ပယ်မှု စတင်သင့်ပါသည်။ (၂) စိုက်ပျိုးထားသော စပါးမျိုးနှင့် အပင်အရပ်အနိမ့်အမြင့် ခြားနားသောအပင်၊ အပင်ဖြစ်ထွန်းမှုပုံစံ မတူညီဘဲ ပင်စည်စုထောင်ခြင်း၊ ပြန့်ကားခြင်း၊ အရွက်အလျားနှင့်အကျယ်၊ ပင်စည်မှ အရွက်ထွက်ပုံ ထောင့်အကျဉ်းအကျယ် ကွာခြားသောအပင်များကို မျိုးကွဲအပင်များဟု မှတ်ယူကာ နုတ်ပယ်ရန် ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ပြင် စိုက်ခင်းအတွင်း စိုက်ပျိုးသောစပါးမျိုးမဟုတ်သည့် အခြားမျိုးလေမျိုးလွင့်များလည်း ပေါက်ရောက်နိုင်သည်ဖြစ်ရာ စနစ်တကျ အခါခါ စစ်ဆေးနုတ်ပယ်သင့်ပါသည်။

မောင်ဖူးဝေ (တောင်တွင်းကြီး)  

မြန်မာတောင်သူကြီးများဂျာနယ်